Femicide, ofwel vrouwenmoord.
Afgelopen vrijdag las ik het bericht op NOS.nl. Er was een grote demonstratie in Turkije in verband met de moord op Pinar Gültekin. Deze 27 jarige vrouw is door haar ex-vriend om het leven gebracht. In Turkije kwamen vorig jaar 474 vrouwen om als gevolg van Femicide. Aantallen waar de rillingen van over mijn rug gaan. Al deze vrouwen hebben de kans niet gehad hun leven te leiden in vrijheid.
Enorm moedig dat dan ook al deze mensen de straat op gingen om hen een gezicht te geven. Ook omdat de Turkse regering dreigt uit het verdrag van Istanbul te stappen. Een verdrag wat ook door Nederland getekend is. En een verdrag wat de rechten van vrouwen zowel nationaal als internationaal beter wil regelen als het gaat om gendergerelateerd geweld als seksueel geweld en huiselijk geweld.
Zo staat er bijvoorbeeld in dat landen 24/7 een hulplijn beschikbaar moeten hebben en dat vrouwen goede eerste hulp moeten kunnen krijgen als zij seksueel geweld mee hebben gemaakt. Punten die in Nederland al gerealiseerd zijn.
Voor vrouwen in Turkije is het enorm belangrijk dat het verdrag, notabene in hun eigen land getekend, overeind blijft. Hele families gaan gebukt onder huiselijk en seksueel geweld en de meerderheid van de bevolking wil ook dat zij aangesloten blijven.
Uit het verdrag stappen staat gelijk aan het monddood maken van families die met huiselijk geweld te maken hebben. En als het taboe de kast weer in gaat, is dat meestal geen aanleiding om er verandering in te brengen.
Vorig jaar plaatste Vahit Tuna het kunstwerk ‘Untitled’ in Istanbul. Een indrukwekkende installatie met 550 paar vrouwenschoenen. Om aandacht te vragen voor femicide in het land. En hoewel de cijfers in Nederland niet zo hoog zijn als daar, heb ik, in overleg met hem en Foenix Kringloop en reïntegratie in Apeldoorn een ‘Muur van verandering’ geplaatst. Met daarop 40 paar schoenen. Om ook hier aandacht te vragen voor het stoppen van Femicide.
40 vrouwen werden in 2018 vermoord door hun partner, zoon, ex-partner of stalker.
Bewust plaatste ik weinig uitleg bij de social media posts over het project. Omdat ik het belangrijk vond dat mensen zelf na gingen denken over gender rollen en patronen bij geweld. En de oordelen die je daarbij voelt en de boosheid die er wellicht in je opkomt.
Huiselijk geweld wordt namelijk altijd door een normatieve bril bekeken. Hoe ingewikkeld het ligt is blijkt vaker uit onderzoeken gebleken. In 2018 nog toe Atria het onderzoek “Welk geweld telt?”
Waarin bleek dat 90% van de Nederlanders huiselijk geweld afkeuren. Maar wanneer expliciete voorbeelden worden genoemd het steeds lastiger is om het geweld af te keuren.
Onze eigen achtergrond en ervaringen, onze opvoeding, onze eigen omgeving, vele actoren zijn van invloed op hoe we naar huiselijk geweld kijken. En ook hoe we naar dader en slachtofferschap kijken.
Vrouwen zijn niet altijd alleen slachtoffer van huiselijk geweld, mannen niet altijd pleger. De cijfers dat er vele malen vaker mannelijke plegers zijn van dodelijk geweld tegen vrouwen vallen echter niet te ontkennen. En daarmee hebben we, in Nederland net zoals in Turkije ervoor te zorgen dat we dit onder ogen komen en proberen te stoppen.
Over het project ‘Muur van Verandering’
Het project is om aandacht te vragen voor vrouwenmoord in Nederland. Vrouwen in Nederland lopen het risico te worden omgebracht door een (ex-) partner, zoon of stalker. In 2018 waren dit 40 vrouwen. (Cijfers: Moordatlas)
Zowel mannen als vrouwen kunnen slachtoffer en pleger zijn van huiselijk geweld. Maar waar het gaat om ernstig fysiek geweld zoals Femicide, blijkt helaas dat mannen vaker pleger zijn en vrouwen slachtoffer. Dit zegt ook iets over de invloed van gender en genderpatronen op geweld.
Met het project wil ik meer bewustzijn over de ernst en de omvang van #femicide neerzetten.
Ik wil dat het gesprek over het stoppen van femicide en geweld tegen vrouwen doorgaat. .
Waarom zijn het mannenschoenen en geen vrouwenschoenen?
Vrouwen krijgen vaak zelf ook de schuld als zij slachtoffer zijn van welke vorm van geweld dan de ook. Dat staat overigens lost van gender. Slachtoffers van geweld krijgen vaak opmerkingen die hun een mate van verantwoordelijkheid voor wat hen is aangedaan in de schoenen geschoven krijgen (zie hier schoenen), zogeheten #victimblaming.
Hebben we de moed om daders verantwoordelijk te houden vóór wat zij gedaan hebben zonder het slachtoffer daarin mee te nemen? Durven we de dader onder ogen te komen zonder veroordelend te zijn over diens persoon maar alleen over diens acties? Het aankijken van daders is lastig, en onze natuurlijke neiging is hen te ontwijken, aan te klagen, te bevechten of te negeren.
Kan het ook anders, als we echt verandering teweeg willen brengen? Hoe pijnlijk en ingewikkeld ook?
Hoe ben ik op het idee gekomen?
In Istanbul hing een jaar lang het kunstwerk ‘Untitled’ van Vahit Tuna. 550 paar vrouwenschoenen vertegenwoordigden de vrouwen die in Turkije jaarlijks slachtoffer zijn van Femicide. Enorm indrukwekkend. Daarmee gaf hij een plek aan slachtoffers. Ik wilde dit kunstwerk eren. Door mannenschoenen te plaatsen stil te staan bij wie hen omgebracht heeft. En niet opnieuw slachtoffer te laten worden van victimblaming.
In overleg met Vahit kon ik dit project plaatsten.
Het project is vanaf nu aan te vragen
Vorige week verwijderde ik het project bij foenixapeldoorn . Ik ben dankbaar dat zij de moed hebben getoond het project bij de ingang te plaatsen. En vanaf nu is het project ook beschikbaar om te plaatsen op andere plekken en bij evenementen.
Wil jij het project plaatsen en ben je benieuwd naar de mogelijkheden? Neem dan vrijblijvend contact met mij op via info@kirstenregtop.com