Vorige week bracht ik een bliksembezoek aan Aruba. Uitgenodigd door de Fundacion Pa Hende Muhe den Difficultad (FHMD), de vrouwenopvang en ambulante hulpverlening bij huiselijk geweld. In de periode van 25 november tot 10 december besteden zij grote aandacht aan de Orange Days, internationale weken van geweld tegen vrouwen.
Op maandag 3 december vond het symposium: You are key plaats. Daarvoor was ik uitgenodigd en sprak ik de speech: Huiselijk geweld Dare to care. Ook gaf ik een workshop aan de aanwezige professionals.
Aruba is een tropische verrassing
Niet alleen door de heerlijke temperaturen, de tropische vegetatie en het eten op het eiland waande ik mij in een waar paradijs. De toewijding, betrokkenheid van professionals en overheid met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld waren als een warme deken, waardoor mijn enthousiasme om van betekenis te kunnen zijn voor de Arubanen flink aangewakkerd is.
De minister President van Aruba sprak allereerst de professionals toe. Zij gaf aan dat het noodzaak is om de aanpak van huiselijk geweld door te ontwikkelen. Niet alleen, maar samen gaan zij aan de slag met een crisisplan sociaal om meer te kunnen doen bij ernstige zaken van huiselijk geweld.
De keerzijde
Dat de urgentie door de professionals en de sociaal werkers gevoeld wordt is helaas goed te verklaren. In een jaar tijd zijn er meerdere dodelijke slachtoffers te betreuren. Iets meer dan een jaar geleden kwamen twee broertjes om van 3 en 5 jaar, na stelselmatige mishandelingen. De moeder en stiefvader zijn daarvoor afgelopen september veroordeeld. (lees meer)
De roep om een Meldcode komt vanuit zowel professionals als overheid. Er wordt hard gewerkt door het parlement om deze wet in werking te krijgen, maar dit is tot op heden helaas nog niet gerealiseerd. Met grote belangstelling is dan ook geluisterd naar de informatie over de Meldcode die ik met de professionals gedeeld heb.
Systemische aanpak
Op Aruba is er een AMK waar signalen van kindermishandeling gemeld kunnen worden. (Bureau Sostenemi, dit staat voor: Ondersteun mij). Maar net zoals een aantal jaar geleden in Nederland ook het geval was, is er nog geen organisatie waar systemisch gekeken wordt naar geweldsproblematiek binnen het gezin. Dit zorgt er ook voor dat professionals die met kinderen werken te rade gaan bij bijvoorbeeld FHMD om daar tips te krijgen hoe zij het gesprek met de volwassenen aan kunnen gaan. Maar ook dat de kennis over partnergeweld bij deze organisaties nog onvoldoende aanwezig is. Ook de hulpverlening aan plegers staat in de kinderschoenen. Er zijn inmiddels een paar mannelijke hulpverleners die hierin wel het voortouw willen en kunnen nemen. Dus het is zeker hoopvol.
De kracht van de ervaring
De enorme gedecideerdheid, de toewijding en de participatie gedurende het hele symposium hebben mij enorm overdonderd. Niet eerder gaf ik een workshop aan meer dan 50 deelnemers. Elke deelnemer voerde volop het gesprek en wisselde uit. Deed mee aan de associatie opdrachten en stelden vragen aan elkaar. Onder deze professionals zit een schat aan ervaringskennis die zij elke dag weer opnieuw inzetten ten behoeve van hun cliënten.
Het nadeel van de wijze waarop de hulp echter georganiseerd is, is dat professionals keer op keer moeten putten uit hun ervaringskennis. Het systeem lijkt qua samenwerking niet dusdanig georganiseerd te zijn, waardoor deze ervaringen beklijven en besloten blijven in de hoofden van de professionals. Keer op keer moeten zij zoeken naar oplossingen op maat. Waarbij zij ook nog eens beperkt zijn door de beperkingen die een eiland met zich meebrengt. (Waar wij in Nederland relatief makkelijk uit kunnen wijken naar andere plaatsen, is dat op Aruba simpelweg een enorm complexe opgave.)
De ervaring laten beklijven
Daardoor laten de professionals zich echter niet weerhouden. Maar ik zou het de werkers die het al zwaar hebben wel gunnen dat er een systeem is waardoor deze kennis gedeeld kan worden en ook collectief en organisatie overstijgend geleerd kan worden en initiatieven vanuit de praktijk genomen kunnen worden om beleid te vormen, oplossingen beter vindbaar zijn en bijvoorbeeld wachtlijstproblematiek op vindingrijke wijze aangepakt kan worden. Dus niet alleen dat systemisch, maar ook systematischer gewerkt kan worden aan deze toch al zware problematiek.
Door de veelheid aan ervaringskennis, deskundigheid binnen welke organisatie en vindingrijkheid van de professionals heb ik echter wel groot vertrouwen in de toekomst voor de Arubanen. Iedere professional die ik sprak heeft op zijn of haar manier ervaring in het werken met huiselijk geweld of kindermishandeling. De betrokkenheid en de wens om meer van betekenis te kunnen zijn, zijn uitgesproken aanwezig. Het is nu nog een kwestie van alles samenbrengen in praktijk, facilitering en wet om kwalitatieve vooruitgang een impuls te geven. En daar hoop ik in de toekomst zeker nog een steentje aan bij te mogen dragen.
In het bijzonder wil ik Magaly Maduro en Yvonne Spellen van de FHMD bedanken voor hun warme ontvangst en het organiseren van het symposium. Het was onvergetelijk! Ayo te siguiente tempu!