Om gendergerelateerd geweld tegen te gaan hebben we een brede visie op deze vorm van geweld nodig die alle genders verbind en de moed om niet weg te kijken en verzachtende omstandigheden te zoeken voor het ontstaan van geweld.
Wat is gendergerelateerd geweld?
Gender is meer dan alleen een geslacht en het biologische aspect, het betreft ook de culturele en psychologische aspecten daarvan. Welke kleding we dragen, maar ook hoe we ons gedragen hoort daarbij.
Geweld gerelateerd aan gender komt veel voor. Daarbij komen zelfs mensen om, worden mensen voor hun leven verminkt en ook psychisch geweld in de vorm van vernedering, onderdrukking en isolatie komt voor.
Een van de aspecten die daarbij belangrijk is, is dat hun gender van invloed is geweest op het ontstaan van geweld of de aanleiding is van het geweld.
Zoals vrouwen die om worden gebracht, geïsoleerd of onderdrukt worden omdat zij zich niet zedelijk gedragen. Genitale verminking, huwelijksdwang (want ook in Nederland komt het ‘moetje’ nog voor). Of, minder zichtbaar maar zeker niet minder aanwezig, passieve agressie als men niet de norm van het geslacht weet te handhaven.
Niet alleen vrouwen zijn slachtoffer
Als er over gendergerelateerd geweld wordt gesproken heeft men het er in het algemeen al snel over geweld tegen vrouwen. Terwijl ook andere mensen slachtoffer kunnen worden. Als mannen niet aan de mannelijke norm voldoen is de kans groot dat zij te maken hebben met vernederingen, scheldpartijen en ook fysiek geweld.
“Je bent toch geen homo!”, “Kom op zeg, je bent toch geen watje?”. Dingen die zogenaamd als aanmoediging bedoelt kunnen zijn, bevestigen het genderstereotype van de ‘echte’ man. En stimuleren mannen om zich daar naar te gedragen.
Het beeld dat genderbased violence enkel vrouwen aan wordt gedaan is daarom wat mij betreft te nauw.
Niet alleen mannen zijn pleger
Vrouwen houden ook gendergerelateerd geweld tegen vrouwen in stand. Want ook zij zijn grootgebracht met de normen die komen kijken bij het gedrag zoals dat bij een ‘goede vrouw’ zou horen. En zorgen ervoor dat het lastig is de geldende normen te doorbreken.
Want hoe wordt er door vrouwen gesproken over andere vrouwen in top-functies, met een kostwinnerspositie of over vrouwen die zich niet opmaken of okselhaar laten staan? Je herkent vast de voorbeelden er van ook in je eigen omgeving.
Vrouwen hebben de neiging andere vrouwen nog harder neer te halen dan mannen dat doen. Het doorbreken van gendernormen en stereotyperingen is daarom zeker niet een zaak van mannen alleen.
Daarnaast hebben vrouwen zeker ook meningen over mannelijkheidsnormen. Denk aan het oordeel over mannen die zich niet ‘mannelijk’ of mannelijk genoeg gedragen. En kunnen ook vrouwen daarom gewelddadig zijn tegen mannen.
Vrouwen zijn vaker slachtoffer van ernstig en structureel geweld
En mannen hebben meer de neiging om geweld goed te praten.
Ik schreef al eerder in mijn blog over het tegengaan van femicide dat in 2018 40 vrouwen vermoord zijn door hun echtgenoten, (ex-)partners of stalker. In datzelfde jaar is hooguit 1 moord door een vrouw op haar partner gepleegd. Vrouwen zijn ook vijf keer vaker slachtoffer van structureel geweld door mannen.
En in onderzoek van kennisinstituut Atria waar ik ook al eerder naar verwees blijkt dat de mannen anderhalf tot twee keer vaker partnergeweld acceptabel vinden dan vrouwen.
Mannen, vrouwen en andere genders moeten samenwerken gendergerelateerd geweld tegen te gaan.
We mogen niet wegkijken naar geweld wat gerelateerd is aan onze geslachtsnormen. En het mag ook nooit goedgepraat worden, dat vinden we allemaal, terwijl dit helaas nog veel te vaak gebeurd.
Zoals vrouwen verweten wordt dat zij niet in het donker op straat mogen lopen en mannen nou eenmaal roofdieren zijn. Dit legt de verantwoordelijkheid voor het slachtofferschap bij het slachtoffer, wat niet alleen pijnlijk is voor een slachtoffer maar zeer zeker ook voor hun naasten.
Gendergerelateerd geweld is een probleem van ons allemaal. Ieder slachtoffer heeft familie. Elke pleger heeft familie. De gevolgen zijn verwoestend en late blijvende en soms zelfs overgenerationele trauma’s na. Zowel mannen als vrouwen kunnen slachtoffer en pleger zijn en houden het geweld in stand. Gender mag nooit een excuus zijn geweld toe te passen en in stand te houden.
Dit moeten we onder ogen komen en aan willen gaan, samen. Geen hullie of zullie, maar wij.
Dit blog is geïnspireerd op het werk van Jackson Katz. Op Dinsdag 8 september wordt hij van 20.00-21.30 uur online geïnterviewd door Maartje Laterveer. Georganiseerd door Fabriek69. Meer informatie en deelnemen via: https://www.ticketkantoor.nl/shop/webinarKatz
Wil je elke twee weken mijn blogs als eerste lezen? Meld je aan en ontvang direct het E-book: Hoe je met één gesprek invloed kunt hebben op het stoppen van huiselijk geweld in je mailbox.