Zoals vorige keer al aangekondigd was het interview met Jaap Buitink (expert beroepsethiek en beroepscode) en het lezen van het boek ‘Moresprudentie. Ethiek en beroepscode in het sociaal werkveel meer dan ik in één blog kon vatten. Daarom kom ik deze week nog een keer bij je terug op de vraag: Hoe verhoudt de verbeterde meldcode zich tot het beroepsgeheim (of eigenlijk ‘zwijgplicht’, zie blog deel 2)?

 

 

Vorige keren zijn we al in gegaan op het juridische kader van deze vraag (deel 1) en hoe je om kunt gaan met een dergelijk moreel dilemma in de praktijk (deel 2). Deze keer sta ik met je stil bij een ander aspect namelijk: Hoe ga je om met het dilemma: zwijgplicht of spreken in de samenwerking?

Wanneer je vermoedens hebt van huiselijk geweld en/of kindermishandeling dan kan het zijn dat je niet de enige bent. Soms gebeurt het dat je in de samenwerking met anderen er achter komt dat er meer professionals zijn die ook deze vermoedens hebben. Hoe ga je er dan mee om als iemand jou vraagt om zorgen te delen?

Jaap Buitink zegt hierover: “We handelen vaak moreel impulsief. Aan elke methodische stap gaan vaak al een scala aan morele afwegingen vooraf. Maar we zijn ons daar vaak niet van bewust. Het is van belang dat de professional zich daarvan bewuster wordt en afwegingen met collega’s en/of samenwerkingspartners deelt.”

Moet jij ook je zorgen delen als een ander dat doet?

Maar je kunt je overvallen voelen, als iemand zijn zorgen deelt. Moet jij dat dan ook doen? De informatie die je krijgt kan jouw inschatting over de situatie verzwaren. Is het dan toch erger dan jij dacht? Of zijn het nog steeds vage signalen die weinig concreet gemaakt wordt?

“Je mag uitwisselen met een collega hulpverlener als deze ook een zorgrelatie heeft met dezelfde cliënt.” aldus Jaap Buitink. “Als dit niet het geval is, dan zou je jouw zorgen altijd geanonimiseerd in kunnen brengen om een gemeenschappelijk kader te kunnen bepalen over hoe te handelen. Maar als levensbelangen worden bedreigd, is handelen – en indien nodig ook overleg – zonder toestemming mogelijk.”

Voor uitwisseling met andere professionals dien je wel je beroepscode, en dus ook je zwijgplicht, in acht te nemen. Zo veel als mogelijk transparant handelen richting de cliënt, zorgvuldig blijven afwegen welke waarden een rol spelen, welke gevolgen en welke handelingsmogelijkheden er zijn, zijn daarbij onderdelen om mee te wegen. (Zie ook deel 2 van deze blogserie).

Maar hoe zit dat als dit onderdeel lijkt te zijn van de cultuur?

Je kunt je soms ook daadwerkelijk onder druk voelen staan. Want als andere professionals wel delen, waarom zou jij dat dan niet doen? Vanuit een soort vanzelfsprekendheid wordt dan aangenomen dat je informatie deelt.

Daardoor kun je je onzeker gaan voelen. Soms kunnen de samenwerkingspartners ook zich ergeren en dit uitspreken. Blijf dan maar eens rustig!

Als professional ben en blijf je wel verantwoordelijk voor je eigen professionele handelen. Er is inmiddels zelfs jurisprudentie terug te vinden over de reikwijdte van deze professionele autonomie. (Buitink, Ebskamp en Groothoff, 2019, blz. 280)

In dat geval is het enorm ondersteunend dat je weet dat (bij geen acuut gevaar), je de tijd kunt nemen om zelf goed te bepalen hoe je het beste kunt handelen. Om dit te bepalen neem je je eigen afwegingskader erbij. Geef ook aan bij jouw samenwerkingspartners dat je met dit dilemma zit. Je zou daarbij zelfs voor kunnen stellen om een vergelijkbare casus als voorbeeld te nemen om met elkaar handelingskader te scheppen en dus ook moresprudentie. Aan de hand van het stappenplan bij ethische dilemma’s draag je dan ook expliciet bij aan professioneel zorgvuldig handelen in de ketensamenwerking. Daar kunnen jouw cliënten heel veel aan hebben!

 

De tips die hij daar vorige keer al voor gaf zijn daarbij zeer ondersteunend.

Tip 1:

Werk een casus uit met een vergelijkbaar dilemma. Oefen met het stappenplan. Doe dit een paar keer per jaar om met je team te leren en zo handvatten voor toekomstig professioneel handelen te ontwikkelen. Hiermee kweek je zelfvertrouwen als professional en daardoor voel je je zeker over je handelen bij situaties die spannend zijn.

Tip 2:

Doe eens een oefening in je team waarbij je een weegschaal voorstelt. Dit kan onderdeel zijn van een intervisie sessie. Waarin je verschillende aspecten van een kwestie tegenover elkaar kunt leggen en te kijken wat het zwaarste weegt. Door daarover in dialoog te gaan met je team maak je voor jezelf visueel waar je mee worstelt. Dat kan je helpen in het nemen van een besluit hoe te handelen.

Volgende keer het laatste deel uit deze blogserie. Dan ga ik in op het overgaan tot melding bij Veilig Thuis zonder toestemming van de cliënt.

Wil je de eerste zijn die mijn nieuwe blogs ontvangt? Meld je dan aan en ontvang direct het E-Book “How one conversation can have an impact on stopping domestic violence” in je inbox als cadeau van mij aan jou.

Teruglezen in deze blogserie?

Deel 1: Hoe verhoudt de verbeterde Meldcode zich tot ons beroepsgeheim? Over de juridische aspecten van deze kwestie

Deel 2: Hoe verhoudt de verbeterde Meldcode zich tot ons beroepsgeheim? Deel 2 Over professioneel handelen bij een moreel dilemma

Literatuur:

 

 

Eén reactie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.