Na een aantal blogs waarin ik werkgevers oproep om mee te doen aan het werkgeversonderzoek, weer een inhoudelijke blog voor sociaal werkers.

Inmiddels alweer deel 4 van de blogserie: Hoe verhoudt de verbeterde Meldcode zich tot ons beroepsgeheim. Omdat ik begin dit jaar een vraag kreeg van een oud collega via LinkedIn ben ik deze blogserie gestart. Maar een antwoord op een vraag als deze pfff… dat is niet in een paar woorden te vatten, ook niet in 1 blog. Dus inmiddels alweer blog 4!

De vorige keren ben ik in gegaan op de wet- en regelgeving en beroepscode (deel 1), het zorgvuldig handelen bij een moreel dilemma of kwestie (deel 2), het uitwisselen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling (deel 3). Vandaag voeg ik daar als slot deel 4 aan toe: Melden bij Veilig Thuis bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling.

In mijn zoektocht las ik onder andere het boek: ‘Moresprudentie. Ethiek en beroepscode in het sociaal werk’.  Een van de eyeopeners die ik had bij het lezen van het boek: Als sociaal werker heb je een normatief beroep.

Eigenlijk gek als je al zo lang met dit onderwerp bezig bent… Hoewel ik een heel uitgesproken mening heb over uitsluiting, huiselijk geweld, discriminatie, autonomie en zelfbeschikking en menselijke waardigheid, heb ik dit nog niet zo sterk aan mijn vak als sociaal werker gekoppeld als na het lezen van het boek. Zo zie je maar weer, dat nieuwe informatie kan leiden tot nieuwe of, in mijn geval, versterkte inzichten.

Als sociaal werker heb je een een vak waarin normen en waarden een grote rol spelen. Deze normen en waarden zijn ook leidend in je handelen. Je hebt er ook discussies over met elkaar (als het goed is;) omdat normen en waarden gedurende de tijd kunnen veranderen door nieuwe (wetenschappelijke) inzichten en hoe deze in de praktijk hun uitwerking hebben.

 

Natuurlijk zeg je, als mens én als professional, dat huiselijk geweld en kindermishandeling onaanvaardbaar zijn. Het streven om daar ook als professional een bijdrage aan te kunnen leveren is niet alleen voor de huidige generatie van belang, maar ook voor de toekomst van volgende. Daar wil je als professional gewoon voor staan, toch?

Tegelijkertijd vind je dat de vertrouwelijkheid van je vak ook een grote waarde is. Je wilt geen storm in een glas water veroorzaken (of erger), je vertrouwelijkheid op het spel zetten voordat je zeker bent van je handelen. Hoewel de wet wel zegt dat je het recht hebt om te melden bij Veilig Thuis als je de meldcode volgt, blijft overeind dat je er wel zeker van wil zijn dat je er goed aan doet om je zwijgplicht te doorbreken.

Belangrijkste reden voor de invoering van de afwegingskaders in de meldcode, is dat teveel situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling te laat in beeld komen bij een organisatie die kan sturen op veiligheid en herstel (Veilig Thuis is daarvoor aangewezen door de overheid). Geweldspatronen worden onvoldoende herkend, onderkend en aangepakt door hulpverlening. De norm om te melden bij Veilig Thuis was te onduidelijk en daar heeft het afwegingskader een belangrijke functie in gekregen. In de afwegingskaders staan de professionele normen duidelijker beschreven.

Maar het meldrecht is en blijft een zwaar middel. Want in welke situaties maak je gebruik van dit meldrecht? En waar laat je het beroepsgeheim (of beter ‘zwijgplicht’ – zie deel 2) zwaarder wegen?

Dit was tot voor de komst van de afwegingskaders een – al dan niet normatieve – vraag, die je op basis van van zelf opgedane kennis, informatie en die van jouw organisatie (soms in samenwerking), zelf moest beantwoorden.

Het afwegingskader leidt jou door jouw casus heen en geeft richting wanneer het doen van een melding bij Veilig Thuis aangewezen is. Het is een beschrijving van maatschappelijke en professionele normen en door de beschreven ‘afwegingsvragen’ toets je de casuïstiek aan deze normen. Je afwegingen worden dus minder afhankelijk van jouw eigen en persoonlijke normen.

Blijft overeind dat jij een autonome professional bent die zelf de afweging maakt of je tot melding bij Veilig Thuis over gaat. De Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, het daarbij behorende afwegingskader, onze beroepscode, en een stappenplan bij morele dilemma’s of kwesties geven jou richting en zijn ondersteunend in jouw handelen. Door dit met regelmaat te oefenen of daadwerkelijk toe te passen krijg je zelfvertrouwen in de afwegingen die je maakt. Je kunt voorbeelden uit de praktijk uitwerken met collega’s. Je kunt leren van situaties waarin je achteraf gezien denkt: had ik maar…

 

“Zelfvertrouwen als professional krijg je niet door het weten en kennen van een regel, maar door te begrijpen waarom een regel bestaat en hoe je de regel in de praktijk kunt toepassen. Door het met regelmaat houden van moreel beraad en vaker te oefenen met het stappenplan bij ethische dilemma’s bouw je moresprudentie op.”  Aldus Jaap Buitink, auteur van het boek  ‘Moresprudentie. Ethiek en beroepscode in het sociaal werk’

 

Het boek Moresprudentie; Ethiek en beroepscode in het sociaal werk heb ik zelf aangeschaft, dit is geen gesponsorde bijdrage.

Het afwegingskader en dus de verbeterde meldcode is zeker niet alleen een regel die je moet toepassen. Het afwegingskader is een richtlijn die de normen die voor jou als professional gelden om zorgen over een gezin, (echt)paar of individu te melden bij Veilig Thuis. Je meld natuurlijk bij voorkeur in overeenstemming met de cliënten, maar als dit niet mogelijk is, hanteer je de normen die voor jouw beroepsgroep gelden. Omdat dit tot dilemma’s kan leiden pas je het afwegingskader vooral samen toe met jouw collega’s en/of Veilig Thuis. Als je daarin vaardiger wilt worden is het heel zinvol om je te verdiepen in het stappenplan bij morele dilemma’s en het boek ‘Moresprudentie. Ethiek en beroepscode in het sociaal werk’ kan jou daarin meer stevigheid geven.

 

Het doorbreken van onze zwijgplicht is en blijft een zwaar en ingrijpend middel, en de keuzes, afwegingskader of niet, blijven daarom enorm ingewikkeld voor jou als professional. Maar soms is het noodzakelijk om geweld te kunnen stoppen en veiligheid te realiseren. Dat zou wat mij betreft leidend moeten zijn bij al het professionele handelen. Een veilige toekomst; dat zou ieders professionele norm moeten zijn.

 

Aankondiging Maand van de Meldcode 2020

Dit jaar organiseer ik voor de 5e keer de Maand van de Meldcode in oktober. Met elke week een blog waarin ik 1 van de stappen van de Meldcode behandel. Ook dit jaar ga ik er weer voor! Wil jij jouw team motiveren om te handelen bij vermoedens van huiselijk geweld? Zoek jij naar mogelijkheden om je als aandachtsfunctionaris te profileren? Volg dan de Maand van de Meldcode en laat je inspireren!

 

Als eerste mijn blogs dan ontvangen? Meld je dan aan via onderstaande button en ontvang direct een e-book cadeau!

Ja, ik wil op de hoogte blijven van de Maand van de Meldcode  

 

Literatuur:

 

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.