Niet de eerste keer dat ik het onderwerp handelingsverlegenheid centraal stel  in mijn blogs. Toch blijf ik de noodzaak voelen daar nog een keer bij stil te staan.  Dit zal ook zeker niet de laatste keer zijn aangezien ik het ontzettend vaak hoor wanneer ik met sociale professionals spreek. Vaak gaat het dan over de ander, namelijk de collega die handelingsverlegen is. Bijzonder vind ik dat. Ik merk aan mezelf dat ik er toch zelf echt ook nog wel last van heb, dus waarom zou het altijd over de ander gaan?

Deze week merkte ik het weer eens. In contact met cliënten werd aangegeven dat ze goed met elkaar hadden gepraat en dat het allemaal niet zo erg was als het leek. Ergens in mij voelde ik een golf van opluchting. Wat fijn toch dat mensen er met elkaar uit kunnen komen. Die hoop die blijf ik toch altijd houden.

Soms begint het dan toch na een paar dagen te kriebelen. Want in hoeverre is het daadwerkelijk zo? Mensen die in huiselijk geweld situaties zitten zijn per slot van rekening doorgewinterde overlevers, die enorm goed zijn in het misleiden van hun omgeving om het geheim maar niet te laten openbaren.

Handelingsverlegenheid kent vele vormen.

Hoewel het een term is die vrijwel elke sociaal werker wel kent ben ik er eigenlijk nooit een echte definitie van gevonden. Google zelf maar eens.

De term is vermoedelijk afkomstig uit het onderwijs waar het als volgt gedefinieerd wordt: Handelingsverlegenheid houdt in dat de professional niet handelt of weet te handelen ondanks dat er zorgen of signalen zijn over de betreffende jeugdige en/of ouders.  Handelingsverlegenheid ontstaat uit onvermogen om (nog) adequaat te handelen en komt voort uit aarzelingen bij de professional zelf. (Van der Meer, 2010):
Een behoorlijke mondvol. Als ik het vrijuit wil vertalen komt het er op neer: Dat je door je eigen aarzeling terughoudend bent en niet meer adequaat kunt handelen in situaties waar je ernstige zorgen hebt over je cliënten.

Waardoor begin je te twijfelen aan je eigen handelen?

Nu zijn er natuurlijk talloze redenen aan te voeren om te gaan twijfelen aan je eigen handelen. Omdat je bijvoorbeeld niet zeker weet of je signalen goed interpreteert, of omdat je eigen angsten een rol spelen. Omdat je het niet kunt overzien, of omdat je geen ruimte voelt om je twijfels te delen binnen je team.

Het kan je verschrikkelijk onzeker maken als je op een terrein terecht komt waar je gewoonweg even niet weet wat je moet doen.

Voor het kwijtraken van je eigen aarzelingen ga je op zoek naar zekerheden. Dus heb je eenmaal het lef gehad om de vraag aan je cliënt te stellen: ‘ Heb je wel eens geweld meegemaakt in je relatie?’ en het antwoord is: ‘ Nee’  Dan is je opluchting natuurlijk enorm. Want dan zijn al jouw aarzelingen en onzekerheden gewoon even weg. Zonder dat dit een garantie is voor de toekomst.

Dus ook als je opgelucht bent…

Kan dit een signaal zijn dat er sprake is van je handelingsverlegenheid. Mijn tip voor jou is dan ook om op dat moment goed te reflecteren op het gesprek wat je hebt gehad. Waar komt jouw opluchting vandaan? Zet op een rijtje wat de feiten zijn en besluit daarna pas wat je vervolgstap zou kunnen zijn.

Maar laat in ieder geval niet los

Houd de deur open voor je cliënten en spreek dit ook naar hen uit. Bel nog eens een keer, of ga nog eens een keer langs om te laten weten dat je er echt voor hen bent als zij het nodig hebben. Zodat zij zich vrij voelen om aan de bel te trekken wanneer zij daar aan toe zijn.

Is dit herkenbaar voor jou? Merk jij wel eens aarzeling in het gesprek of daarna? Waar merk jij dat dan aan? Het zou superwaardevol zijn voor jouw collega’s als je dat wilt delen!

Mijn eerdere blog over handelingsverlegenheid teruglezen? Dat doe je hier: Handelingsverlegenheid, een persoonlijke biecht

P.s. Woensdag 17 mei deed in een Facebook LIVE over handelingsverlegenheid. In deze editie neem ik je mee in de 4 stappen die ik zelf toepas om mijn eigen handelingsverlegenheid de baas te kunnen zijn. Bekijk hem hier:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.