Met grote en verbaasde ogen kijkt ze me aan. Zojuist hebben we de veiligheid in haar gezin besproken. “Als je zelf een cijfer zou moeten geven voor de veiligheid in je gezin, welk cijfer op de schaal van 0 tot 10 zou dat dan zijn?”
Ik gaf aan dat ik het een 6 zou geven. En dat had ze niet verwacht. Zelf had ze er zojuist een 8 aan gegeven.
De vragende ogen en de pijn die ik er in las. Dat kwam binnen. Toch voel ik de noodzaak om bloedeerlijk te zijn?
Makkelijk?
Nee zeker niet. De woorden lijken te blijven plakken op mijn lippen.
Toch is het noodzakelijk eerlijk te zijn in de hulp die je biedt. Maar hoe ingewikkeld het kan zijn, dat weet ik maar al te goed. En hoe dat te doen, en dan toch in gesprek te blijven? Dat is een vraag waar veel meer professionals mee worstelen.
Want ook dat krijg ik vaak terug. Van ouders die ermee te maken hebben dat de zorgen niet openlijk besproken worden. En dan voor hen, volkomen onverwachts met ingrijpende maatregelen te maken hebben.
Eerlijk zijn is noodzakelijk, maar hoe doe je dat dan? Waarom is het zo ingewikkeld? En wat levert het uiteindelijk op? Moet je ook altijd eerlijk zijn? Daar gaat deze blog over.
Er zijn verschillende redenen waarom het zo lastig is om eerlijk te zijn.
Als professional heb je geleerd hoe belangrijk het is objectief te zijn. En eerlijk zijn betekent ook je mening geven. Betekent dat dan breken met deze objectiviteit? Ik denk van niet. Maar deze overtuiging maakt het wel lastiger om de juiste woorden te vinden.
Als je eerlijk bent over iets wat je leuk vindt of wat goed gaat, dan is het nog niet zo ingewikkeld. Als het gaat over het tegenovergestelde, wat er niet goed gaat in jouw ogen, dan is het een heel ander verhaal. Zeker waar het gaat over de veiligheid van onze kinderen.
Als je zelf kinderen hebt dan heb je deze ervaring vast al eens gehad. Iemand die zijn ongezouten mening geeft over jouw opvoeding. Au! Je weet dus uit eigen ervaring hoe pijnlijk het kan voelen om een eerlijke mening van iemand te horen.
Het maakt je ook kwetsbaar als je eerlijk bent. Want je kan een weerwoord krijgen. Iemand kan boos worden, verdrietig of in de weerstand gaan. Eerlijk zijn over dingen die niet goed gaan, kunnen als een boemerang op een later moment terugkomen. Want jij was degene die de vinger op de zere plek legde…
Eerlijk zijn geeft degene waarover je zorgen hebt een eerlijke kans om er iets aan te veranderen. Wegduiken, ontkennen is geen optie meer. Het is van onder te tafel, boven de tafel gekomen.
Je kan in gesprek. Exploreren waar de uitzonderingen zitten. Uitzoeken waar de mogelijkheden tot verandering liggen. Wat je cliënt nodig heeft om tot die verandering te komen.
Gedragsverandering is enorm lastig. Zeker als je er zelf niet van bewust bent dat het een probleem is. En er niet voor gemotiveerd bent om het anders te gaan doen.
Wil je afvallen? Pas als je echt eerlijk durft te zijn naar jezelf dat je zelf de sleutel in handen hebt, heeft dit kans van slagen. Stoppen met andere slechte gewoonten? Eerst zal je ook eerlijk naar jezelf moeten zijn.
Zeker geen eenvoudige opgave. Maar niet onmogelijk als je vertrouwen in jezelf en je omgeving hebt dat het je gaat lukken en je er hulp en steun bij krijgt.
Natuurlijk! Want zoals gezegd het kan een uiterst pijnlijke aangelegenheid zijn om eerlijk te zijn. Voor jezelf en voor de ander.
En een bommetje droppen en hem vervolgens volledig inpakken in zachte stof door je eigen eerlijkheid onderuit te halen laat de boodschap niet landen.
En als je eerlijk bent op een ‘verkeerde’ manier dan verkloot je de relatie die je hebt met je cliënt. De valkuil die er is, is dat je eerlijk over werkelijk alles bent.
Dus ook over de koffie die niet te hachelen is en de haarkleur of de kleding van je cliënt. Bij wijze van spreken.
Onder het mom van: ‘ik bedoel het goed’. Vergeet je te doseren en raak je ook het lijntje met je cliënt kwijt.
Hoe zorg je er dan voor dat je op een manier eerlijk bent die echt werkt? Wat kan je doen ervoor te zorgen dat het je lukt én je het lijntje met je cliënten houdt?
Allereerst zet je je ‘empathie’ goed aan. Want wanneer jij je weet te verbinden aan de impact die de eerlijke boodschap op jouw cliënt heeft, dan ondersteun je je cliënt bij het opvangen van de boodschap.
Daarnaast ben je je bewust van je eigen ongemak. Een boodschap brengen kan stress veroorzaken bij jou. Het ongemak wat je ervaart hoort daarbij. De neiging die je ervaart om dat ongemak weg te nemen haalt je eigen boodschap onderuit. Ga je het verzachten, ontwijken, het net even anders verwoorden zodat het niet zo hard klinkt?
Verdraag het ongemak. Dit mag er zijn. En dit mag ook een gedeelde smart zijn. Een constatering: ‘Ik vind het ook heel ongemakkelijk om dit te bespreken en kan me goed voorstellen dat dit geen fijne boodschap is.’ Is geen verkeerde boodschap.
De boodschap moet ten dienste staan aan de hulp die je biedt. Zoals ik al aangaf: altijd en overal eerlijk over zijn? Voor wie doe je dat? Of nergens eerlijk over zijn? Voor wie doe je dat?
Hetgeen je bespreekbaar maakt moet altijd gaan over waar je ervoor bent.
Roos Vonk schrijft in haar boek: ‘Je bent wat je doet’ over de emotionele bankrekening. En Brené Brown koos voor de metafoor van de knikkerpot in haar Power of Vulnerability.
Iedere relatie heeft een ontvanger en een zender. Wanneer je echter alleen kiest voor het geven van negatieve eerlijke boodschappen dan neemt het saldo op je emotionele bankrekening wel heel snel af.
Eerlijk zijn moet daarom zowel gaan over dat wat je goed ziet gaan én dat wat er niet goed gaat. En beiden net zo eerlijk en oprecht én in balans.
Ben jij eerlijk? Dan kan je het ook eerder van de ander terugverwachten. En dat hoeft niet altijd leuk en fijn te zijn. Dat zag je al aan het voorbeeld uit de inleiding. Toch pakt dit ook positief uit. Want de eerlijkheid gaf ook de mogelijkheid om samen te zoeken naar wat er nodig is om het een punt hoger te krijgen. En daar gingen we volop mee aan de slag.
Dus geloof ik er heilig in dat met het vinden van de juiste aansluiting en de balans in positieve punten en zorgen de hulp aan gezinnen veel beter maakt. En dat daarin, ook heel eerlijk, nog op heel veel plekken heel veel te winnen is!
Nog een keer dit jaar geef ik het SKJ-geaccrediteerde webinar: Geweldspatronen: Zie jij wat ik zie?
Zie hieronder welke bijzondere actie ik hieraan verbonden heb in het kader van Orange the world: Internationale weken tegen geweld tegen vrouwen.
Dus heb je nog wat scholingsbudget over voor dit jaar? Wees er snel bij. De kortingsactie eindigt op vrijdag 10 december.
Doe mee met het webinar geweldspatronen: zie jij wat ik zie?
Krijg 25% korting met de code BLACKORANGE
Voor elk webinar doneer ik 5 euro aan UNWomen
Wie, wat, waar, wanneer
Check voor mee info over de inhoud van het webinar hier
Ga hier naar de aanmeldpagina
Het is de nachtmerrie van elke hulpverlener: een moord binnen een gezin. Toch gebeurt het. En dan is het de vraag: kan je iets doen om dit te voorkomen?
Een van de geweldspatronen die vaak voorafgaat aan een gezins- of (ex-)partnermoord is het patroon van dwingende controle. Psychisch geweld. Daarom is het belangrijk dat dit patroon vroegtijdig herkend wordt. In het webinar Geweldspatronen; zie jij wat ik zie? Leer je de verschillende patronen kennen en hoe je ze zou kunnen herkennen. En nog meer:
Je wordt meegenomen in een interactief programma waarin je zelf ook aan de slag gaat met diverse kleine opdrachten en vragen.
Dit webinar is geaccrediteerd door het SKJ met 1,5 punt.
Het is de nachtmerrie van elke hulpverlener: een moord binnen een gezin. Toch gebeurt het. En dan is het de vraag: kan je iets doen om dit te voorkomen?
Een van de geweldspatronen die vaak voorafgaat aan een gezins- of (ex-)partnermoord is het patroon van dwingende controle. Psychisch geweld. Daarom is het belangrijk dat dit patroon vroegtijdig herkend wordt. In het webinar Geweldspatronen; zie jij wat ik zie? Leer je de verschillende patronen kennen en hoe je ze zou kunnen herkennen. En nog meer:
Je wordt meegenomen in een interactief programma waarin je zelf ook aan de slag gaat met diverse kleine opdrachten en vragen.
Dit webinar is geaccrediteerd door het SKJ met 1,5 punt.
Deelname bedraagt 50,- (ex BTW). ORANGETHEWORLDACTIE.
Met de code BLACKORANGE krijg je 25% korting én doneer ik 5 euro per webinar aan UNWomen
Ontdek hier wanneer het eerstvolgende webinar gepland staat