'Vind jij kindermishandeling niet belangrijk dan?'
Als je schrijft over huiselijk geweld en partnergeweld dan kan je zo’n vraag als deze natuurlijk verwachten. En hij is meerdere keren al aan me gesteld. Dus het leek me een goed idee daar eens een blog aan te wijden. Want hoe zit dat nou inderdaad echt? Vind ik de aanpak van kindermishandeling daarmee echt minder belangrijk?
Het voordeel is dat ik deze blog daarmee heel kort kan houden. Nee, ik vind de aanpak van kindermishandeling niet minder belangrijk. Sterker nog ik vind het belangrijker dan ooit. Maar als je de volwassenen in het geheel vergeet, dan doe je juist de kinderen te kort.
Hoe ik dat zie, daar neem ik je in mee in deze blog.
Contactmaken bij partnergeweld helpt kindermishandeling te stoppen
Als er sprake is van partnergeweld, dan is het lastig om ongevraagd in contact te komen. Of om bij signalen die je ziet dit te bespreken. Wat ik zie en hoor is dat professionals er voor terugdeinzen en soms eerder hun pogingen contact te maken bij partnergeweld. Het wordt lastig gevonden een ingang te vinden en als het ontkent of gebagatelliseerd wordt, ook ingewikkeld om over door te praten.
Als er dan kinderen in het gezin zijn wordt er nog een poging gedaan om de effecten op de kinderen te bespreken, maar als die er ook niet zijn, dan wordt er echt sneller losgelaten dan bij vermoedelijke kindermishandeling.
Terwijl het getuige zijn van partnergeweld (of geweld tussen broers en zussen of kind-ouder) ook ernstige schade en gevolgen voor de lange termijn voor het kind opleveren. Het ís een vorm van kindermishandeling.
Ik ben dan ook de mening toegedaan dat de inspanningen om partnergeweld, juist in het belang ook van de betrokken kinderen zijn, en dit helaas veel te vaak gemist wordt.
Kennis over geweldspatronen ontbreekt te vaak
Partnergeweld stoppen is een zware klus. Vooral voor de betrokkenen zelf. Het betekent dat je diep moet gaan en je gedrag en soms overtuigingen aan moet passen. Het levert soms op dat oude pijn naar boven komt. Of verdriet om verlies. Angst om de controle te verliezen.
Je zal zeker niet altijd in staat zijn partners hierbij te begeleiden. Maar wat sowieso mogelijk is, is dat geweldspatronen herkend worden zodat eerder de juiste hulp ingezet kan worden.
Kijk dus niet alleen naar de aard van het geweld. Psychisch geweld wordt vaak als schadelijker en ingrijpender ervaren dan fysiek geweld. Een kind wat geen getuige is van een fysieke confrontatie kan nog altijd een getuige zijn van vernederingen, negeren of uitschelden. Sterker nog, een kind kan betrokken worden bij een bondje om de partner nog kleiner te krijgen.
Partnergeweld wordt vaak bekeken door te kijken naar een incident wat aan het licht is gekomen. Maar het ontstaat vaak niet van de ene op de andere dag. Er is een opbouw en actie-reactie aan voorafgegaan. Geweld kan ontstaan uit de situatie, maar ook als een langer bestaand patroon waarbij sprake is van eenzijdig geweld en voornamelijk psychisch geweld speelt.
Om geweld te doorbreken is het daarom belangrijk ook geweldspatronen te kunnen herkennen. Wanneer ontstaat het geweld en wie doet wat bij wie?
Het vereist dus ook kennis en vaardigheden om dit te duiden en uit te vragen. Zodat jouw interventie bijdraagt aan het bewustzijn van de partners van de situatie waar zij inzitten. En de bereidheid om dit te veranderen toeneemt, omdat duidelijker is waar het misgaat.
Lang niet altijd eenvoudig, maar soms minder ingewikkeld dan het lijkt als je de juiste middelen in handen hebt en de durf het te doen. Zo draag je ook bij aan het stoppen van de schadelijke gevolgen voor het eventuele kind.
Heb ook na de lockdown oog voor partnergeweld
Kindermishandeling is toegenomen tijdens de lockdown. Zo bleek uit dit Leidse onderzoek. Wat opvalt uit het onderzoek is dat met name een toename geconstateerd is in het getuige zijn van huiselijk geweld, een vorm van emotioneel geweld en verwaarlozing.
De ervaringen van de kinderen van deze gezinnen, waarbij het geweld nu toe is genomen, zijn niet weg als de lockdown opgeheven wordt. Daarom schreef ik daar al deze blog over voor VLAMMagazine: Het opheffen van de lockdown is niet het wondermedicijn om kindermishandeling te stoppen.
Partnergeweld, of het nu psychisch is of fysiek, actief toegebracht of passief is ook een vorm van kindermishandeling. Kinderen die dit meemaken nemen dit mee voor de rest van hun leven. Zelfs een eenmalig incident kan hen daarbij grote gevolgen hebben.
Als het geweld is gestopt, als het geweld verborgen en geheim blijft, wordt dit nog belastender.
Spreek daarom ook na de lockdown met volwassenen hoe het in hun relatie gegaan is. Veel zullen toegeven dat de lockdown hun relatie niet goed heeft gedaan. Hoe hoog het is opgelopen, daar over doorvragen, dat kan lucht geven. Hoe spannend of ingewikkeld ook. Je draagt bij aan het tegengaan van het taboe.
Uiteindelijk draag je daarmee ook bij aan het stoppen van de schadelijke gevolgen voor ouder én kind.
Kindermishandeling en partnergeweld zijn niet los van elkaar te zien. Alle geweld tussen gezinsleden moet daarom aandacht krijgen. En daarin zijn alle gezinsleden even belangrijk. Kinderen hebben het daarom heel hard nodig dat je oog hebt voor wat er tussen hun ouders gebeurt en gebeurd is. En niet alleen voor de gevolgen waarmee zij te kampen hebben of het geweld wat naar hen gericht wordt. Als je hen vergeet, dan vergeet je juist de kinderen. En dat is precies een van de redenen waarom ik het altijd heb over huiselijk geweld.
Webinar
Signaleren in Coronatijd; Hoe doe je dat?
In dit webinar leer je over deze kwestie, iets waar veel professionals mee worstelen op dit moment. Hoe ga je om als je zorgen hebt, maar je krijgt er geen grip op? Wat kan je doen als het contact ontbreekt?
Maar ook:
Hoe ga je om met momentopnames?
Waar kan je op letten in online contact?
Wat is er nu anders voor gezinnen en waar moet je zeker aandacht voor hebben?
In anderhalf uur tijd nemen we je in een interactief programma. Je leert hoe je nu kunt signaleren, hoe je in actie komt, ook al heb je veel redenen om daar moeite mee te hebben, je leert wat je nu wel kan doen. Je krijgt veel tips, tools en handvatten.
Het eerstvolgende webinar staat gepland op donderdag 18 februari om 10.00 uur.
Deelname bedraagt 25,- inclusief BTW. Aanmelden is vanaf nu mogelijk. Het aantal deelnemers is beperkt.
Het webinar: Signaleren in Coronatijd, hoe doe je dat? Gaven wij eerder in opdracht van de gemeente Arnhem en ROC Nijmegen, gastouderbureau Kid@home.
