De moed kan je regelmatig in de schoenen zakken als er een plan gemaakt is en de cliënten toch besluiten een eigen koers te varen. “Misschien dat ze het de volgende keer wel echt wil”, “ze willen ook niet echt weg”, “sommige mensen zijn er nog niet klaar voor”. Ogenschijnlijk onschuldige reacties waar wel een valkuil in verborgen zit.
Je bent je er vast wel van bewust, net als veel hulpverleners dat gedragsverandering alleen tot stand komt wanneer er sprake is van intrinsieke motivatie van de cliënten. Maar wanneer alleen ingestoken wordt op de motivatie van de client leidt dit tot gedemotiveerde hulpverleners en kan dit de relatie van de cliënt met de hulpverlening beschadigen.
Het komt heel vaak voor dat mensen direct na een geweldsuitbarsting de relatie willen verbreken. “Tot hier en niet verder”. Helaas komt het bijna net zo vaak voor dat mensen weer terugkeren naar de partner. Dit is het bekende spiraalpatroon van huiselijk geweld situaties. Het doet mij ook iedere keer weer pijn als je denkt dat iemand er klaar voor is weg te gaan, maar dat de relatie toch voortgezet wordt. Zeker als je weet dat het geweld voortduurt. Ook al weet ik dat weggaan lang niet altijd een oplossing is.
Door er vanuit te gaan dat iemands wil niet sterk genoeg is, ga je er aan voorbij dat er in een relatie meerdere personen en omstandigheden van invloed zijn op het in stand houden ervan. Door je te beperken tot de motivatie, leg je onbewust de schuld bij het slachtoffer. Aanname kan zijn: dat als hij/zij niet graag genoeg wil, zij zelf schuldig zijn aan het in stand houden van het geweld.
Iedereen wil dat geweld stopt. Maar niet iedereen kan komen tot verandering.
Bijvoorbeeld omdat de vermogens niet aanwezig zijn zoals het ‘intellectueel vermogen’ , het gezinssysteem zich aan geweld heeft aangepast en er geen bewustzijn is, de financiën, de voorzieningen zoals scholen van kinderen in de buurt, het zelfvertrouwen van de cliënt. Ook kan het dat de oplossing die aangedragen wordt teveel complicaties voor de cliënt met zich meebrengt, zoals de dreiging met fysiek geweld als bekend wordt dat het plan er is om de relatie te verbreken (Veel partnermoorden rond beëindiging relatie) het verbreken van banden met het sociale steunsysteem omdat buiten de plaats verhuisd moet worden.
Ga er vanuit dat iemand wel wil, maar dat het misschien niet kan
Mijn stelling is dat we er meer vanuit moeten gaan dat iemand niet kan. Omdat je daardoor een andere houding aanneemt ten aanzien van de cliënt. En bovendien meer gericht bent op het exploreren van de mogelijkheden. Naast de cliënt gaat staan, in plaats van vooruit te lopen. Waardoor je beter aansluit bij de fase waarin hij of zij zich bevindt en uiteindelijk iemand veel beter kunt motiveren.
(Tekst loopt door onder de afbeelding)
Ik ben er in ieder geval van overtuigd dat ieder slachtoffer van huiselijk geweld gemotiveerd genoeg is om geweld te willen stoppen. Laten we zelf ook gemotiveerd blijven om hen bij te staan bij het doorbreken van de spiraal van geweld door te blijven kijken naar wat wel kan!
Inspiratie voor dit artikel heb ik opgedaan naar aanleiding van het lezen van het WRR rapport, Weten is nog geen doen, april 2017. Waarin aanbevolen wordt om voordat een beleidsmaatregel wordt doorgevoerd eerst wordt gekeken of de burger het zou kunnen ‘doen’.
Heel helder en mooi beschreven Kirsten! Het geeft echt inzicht en een andere invalshoek om vanuit te kijken. Dank je!